SZKOLENIE ZAWODOWE
Odpowiednio do indywidualnych możliwości i poziomu funkcjonowania uczestnicy biorą udział w różnych formach kształcenia cech i umiejętności zawodowych. W podstawowym zakresie szkolenie odbywa się w trakcie zajęć terapeutycznych i obejmuje rozwijanie umiejętności i postaw niezbędnych do podjęcia i wykonywania pracy, tj.: opanowanie umiejętności posługiwania się różnymi narzędziami/sprzętami, kształcenie poczucia odpowiedzialności, wytrwałości, dyscypliny pracy, w woj. warmińsko-mazurskim i w Polsce wynosi odpowiednio 35 i 667 – dane z XII 2011 r.) punktualności, samodzielności, rozwijanie motywacji, satysfakcji z własnych dokonań, umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych, umiejętności porozumiewania się w miejscu pracy i in. Okresowo, w zależności od pozyskanych od lokalnych firm produkcyjnych „zleceń”, uczestnicy w pracowniach są angażowani do wykonywania prostych zadań związanych z produkcją i sprzedażą pewnych towarów, np. sklejanie papierowych tacek, kubków do popcornu, składanie opakowań do tealight`ów.
Szczególną wartość w procesie rozwijania kompetencji zawodowych uczestników mają praktyki zawodowe: wewnętrzne – w strukturach placówki oraz zewnętrzne – poza WTZ, w lokalnych przedsiębiorstwach i instytucjach. Osoby z niepełnosprawnością intelektualną to tzw. specjaliści od spraw prostych, więc wykonują zadania oparte na powtarzalnych, nieskomplikowanych czynnościach najczęściej związanych ze sprzątaniem pomieszczeń, budynków, pielęgnowaniem terenów zielonych i przestrzeni publicznej lub pomocą w gastronomii. Praktyki zewnętrzne odbywają się dzięki współpracy WTZ z podmiotami otwartego rynku pracy oraz jednostkami samorządowymi, takimi jak: sklepy różnej branży, hotele, punkty gastronomiczne, zakłady produkcyjne, schronisko dla zwierząt, przedszkola, centra aktywności sportowej i kulturalnej itp. Praktyki cieszą się dużym zainteresowaniem wśród uczestników, poprawiają ich samoocenę, przynoszą satysfakcję a także korzyści finansowe (uczestnicy „wypracowują” sobie dodatkowe środki do treningu ekonomicznego). Stanowią dla uczestników bezpieczną formę sprawdzania ich możliwości w warunkach pracy, przyczyniają się do przełamywania lęków, oporu przed zmianą środowiska społecznego, wpływają na wzrost zadowolenia z siebie i swojego życia (uczestnicy czują się potrzebni, wykonują ważne dla innych zadania).
Kwalifikowanie do praktyk w iławskim WTZ jest zadaniem Rady Programowej. Punktem wyjścia jest chęć/zgoda samego uczestnika (poprzez zgłoszenie do takiej formy aktywizacji na jego wniosek lub na podstawie sugestii/wskazania członka Rady Programowej), następnie ustalenie stanowiska pracy (odpowiednio do indywidualnych potrzeb i możliwości), określenie rodzaju praktyki (wewnętrzna, zewnętrzna), miejsca i okresu jej trwania, opiekuna/trenera pracy itp. Podstawowymi kryteriami, którymi kieruje się Rada Programowa przy kwalifikowaniu uczestników do praktyk, są:
optymalny poziom motywacji;
posiadanie niezbędnego minimum cech i umiejętności na danym stanowisku pracy;
samodzielność w zakresie przemieszczania się na trasie do/z miejsca praktyk lub przystąpienie do treningu w tym zakresie (dotyczy praktykantów zewnętrznych).
Wszyscy praktykanci prowadzą dzienniki praktyk, w których odnotowują przepracowane godziny i wykonywane czynności, a ich opiekunowie umieszczają bieżące uwagi dotyczące jakości ich pracy. Dodatkowym czynnikiem motywującym do sumiennej pracy jest coroczny konkurs na Najlepszego Praktykanta, w którym trzy osoby z najlepszymi wynikami w rehabilitacji zawodowej zdobywają honorowe tytuły i nagrody finansowe.
Formą rehabilitacji zawodowej prowadzonej w WTZ w Iławie jest także zachęcanie/kwalifikowanie uczestników do udziału, bądź organizowanie/realizowanie różnego typu szkoleń, warsztatów z zakresu aktywnego poruszania się po rynku pracy itp. Ważniejsze z nich to np.: szkolenie z zakresu higieny i bezpieczeństwa pracy BHP (2016), „Wsparcie osób z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym (w tym z zespołem Downa i/lub niepełnosprawnościami sprzężonymi) oraz głębokim stopniem upośledzenia umysłowego III” (2013/2014), „Program zajęć przygotowujących osoby z niepełnosprawnością intelektualną do funkcjonowania w sytuacji pracy” (2013), „SZKOLENIE – PRACA – SUKCES” (2008), „Gotowi do pracy – wsparcie osób z niepełnosprawnością intelektualną w podejmowaniu zatrudnienia” (2007).
Magdalena Wróblewska
psycholog, specjalista ds. rehabilitacji zawodowej w Iławie