ZATRUDNIENIE
Osoby z niepełnosprawnością stanowią grupę bezrobotnych, która ze względu na istniejące bariery, ma największe trudności w uzyskaniu zatrudnienia. Szanse znalezienia pracy przez aktywne zawodowo osoby z niepełnosprawnością są o około 20-40% niższe, niż w przypadku osób pełnosprawnych, i zmniejszają się wraz ze wzrostem stopnia niepełnosprawności. Szczególną grupę osób wykluczonych z rynku pracy stanowią osoby z niepełnosprawnością intelektualną i zaburzeniami psychicznymi. Przyczyn takiego stanu jest wiele. Niepowodzenia osób z niepełnosprawnością na otwartym rynku pracy są pochodną niskiego stopnia ich samoakceptacji oraz braku odpowiedniego wykształcenia, zapewniającego satysfakcjonującą pracę. Osoby z niepełnosprawnością wykazują również obawy bycia odrzuconym przez współpracowników i pracodawcę ze względu na swoją niepełnosprawność. Do przyczyn niskiej aktywności zawodowej osób z niepełnosprawnością zaliczyć można również ich dodatkowe potrzeby: rehabilitację leczniczą, opiekę lekarską, usługi opiekuńcze czy cechy psychiczne: niższą koncentrację, uboższe kompetencje interpersonalne, niższą samoocenę. Istotnym czynnikiem utrudniającym osobom z niepełnosprawnością aktywność zawodową jest też negatywna ocena ich szans na uzyskanie zatrudnienia.
Warsztat w Iławie utworzono w 1993 r. Uczęszcza do niego 58 osób z umiarkowanym i znacznym stopniem niepełnosprawności. Zdecydowaną większość uczestników (ponad 80%) stanowią osoby z niepełnosprawnością intelektualną (tj. upośledzeniem umysłowym oraz niepełnosprawnościami sprzężonymi), następnie osoby z chorobą psychiczną (ok. 15%) oraz dysfunkcją narządu ruchu (niespełna 2%). Ponad 70% uczestników to osoby pomiędzy 21-40 lat. Większość też posiada wykształcenie specjalne – podstawowe i gimnazjalne.1
1 Dane z analizy własnej przeprowadzonej w 2015 r.
Pomimo zasygnalizowanych wyżej, obiektywnie istniejących trudności osób z niepełnosprawnościami na rynku pracy, WTZ w Iławie prowadzi rehabilitację zawodową także w formie pomocy uczestnikom w znalezieniu zatrudnienia oraz udzielania wsparcia, pomocy, instruktażu pracodawcom planującym zatrudnienie lub zatrudniającym byłych uczestników warsztatu. W tym celu za pośrednictwem specjalisty ds. rehabilitacji zawodowej prowadzona jest współpraca z PUP w Iławie, lokalnymi firmami oraz bieżąca analiza dostępności stanowisk pracy dla osób z niepełnosprawnością intelektualną na lokalnym rynku pracy. WTZ udziela także wsparcia byłym uczestnikom, którzy wyszli z WTZ na rynek pracy (utrzymywany jest kontakt z byłymi, pracującymi uczestnikami, w razie konieczności także z ich pracodawcami; uczestnicy co jakiś czas odwiedzają placówkę – zasięgają porad, informacji, dzielą się doświadczeniami z przebiegu pracy itp.).
Magdalena Wróblewska
psycholog, specjalista ds. rehabilitacji zawodowej w Iławie